Áp xe hậu môn là một trong những bệnh lý hậu môn – trực tràng phổ biến, gây nhiều khó chịu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng ngừa áp xe hậu môn sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
☰ MỤC LỤC
1. Áp xe hậu môn là gì?
Áp xe hậu môn là tình trạng các khoang gần hậu môn hoặc trực tràng chứa đầy mủ, gây đau đớn cho người bệnh. Nguyên nhân chính là nhiễm trùng các tuyến bên trong hậu môn, do vi khuẩn, phân hoặc các vật lạ làm tắc nghẽn và nhiễm trùng các tuyến này, gây ra áp xe. Nếu không được điều trị kịp thời, áp xe hậu môn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như lỗ rò hậu môn, nhiễm trùng huyết và hội chứng Fournier.
Áp xe hậu môn được phân loại dựa trên vị trí hình thành:
- Áp xe quanh hậu môn: Phổ biến nhất, chiếm khoảng 60% các trường hợp. Xuất hiện dưới da, gây sưng đỏ và đau đớn.
- Áp xe hố ngồi – trực tràng: Hình thành do chèn ép xuyên qua cơ thắt hậu môn vào trực tràng.
- Áp xe giữa các cơ thắt: Nằm giữa cơ thắt bên trong và ngoài hậu môn, gây đau dữ dội.
- Áp xe trên cơ thắt: Hiếm gặp, gây đau vùng chậu và trực tràng, thường được chẩn đoán qua chụp CT.
Để chẩn đoán áp xe hậu môn, bác sĩ sẽ sử dụng một số biện pháp như nội soi hậu môn, xét nghiệm máu và nước tiểu. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang, CT, MRI và siêu âm cũng được áp dụng.
2. Nguyên nhân gây áp xe hậu môn
Áp xe hậu môn chủ yếu do nhiễm trùng, cụ thể là vi khuẩn hiếu khí và kỵ khí. Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân khác như chấn thương vùng hậu môn, các bệnh lý như bệnh Crohn, lao, và các bệnh lây qua đường tình dục. Tắc nghẽn tuyến hậu môn và sử dụng sai cách một số loại thuốc điều trị bệnh lý hậu môn cũng có thể dẫn đến áp xe hậu môn.
3. Triệu chứng của áp xe hậu môn
Áp xe hậu môn có thể được nhận biết qua các triệu chứng như đau nhói liên tục hoặc âm ỉ ở vùng hậu môn, táo bón, trực tràng tiết dịch hoặc chảy máu. Người bệnh có thể cảm thấy sưng hoặc đau vùng da quanh hậu môn, mệt mỏi, sốt và ớn lạnh. Khi sờ vào vành hậu môn, có thể cảm nhận được khối u sưng đỏ và mềm.
4. Những ai dễ bị áp xe hậu môn?
Một số nhóm người có nguy cơ cao bị áp xe hậu môn hơn những người khác. Đầu tiên, nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao gấp đôi so với nữ giới. Người mắc các bệnh lý như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng, tiểu đường cũng có nguy cơ cao hơn. Những người có hệ miễn dịch suy yếu do HIV/AIDS, hoặc những người quan hệ tình dục qua đường hậu môn cũng nằm trong nhóm nguy cơ. Sử dụng thuốc Prednisone hoặc các loại steroid khác, từng hoặc đang trong quá trình hóa trị, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, và hút thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
5. Điều trị và phòng ngừa áp xe hậu môn
Hiện nay, phương pháp điều trị áp xe hậu môn phổ biến nhất là hút mủ ra khỏi vùng bị nhiễm trùng kết hợp với việc sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc nhuận tràng hoặc bổ sung chất xơ, tắm nước ấm để giảm sưng và tái khám định kỳ để theo dõi tình trạng bệnh.
Để phòng ngừa áp xe hậu môn, cần kiểm soát các bệnh lây truyền qua đường tình dục, vệ sinh vùng hậu môn sạch sẽ, và điều trị kịp thời các bệnh lý như Crohn, táo bón. Đối với trẻ sơ sinh, cần thay tã thường xuyên để tránh nhiễm trùng vùng hậu môn.
6. Câu hỏi thường gặp về áp xe hậu môn
– Áp xe hậu môn có tự khỏi không?
- Áp xe hậu môn rất hiếm khi tự khỏi mà không cần điều trị y tế.
– Áp xe hậu môn có tái phát không?
- Áp xe hậu môn có khả năng tái phát hoặc phát triển thành lỗ rò ngay cả khi đã qua điều trị y tế.
7. Lời kết
Áp xe hậu môn là một bệnh lý không nên xem nhẹ vì có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng biện pháp phòng ngừa phù hợp sẽ giúp bảo vệ sức khỏe, ngăn ngừa bệnh tái phát và cải thiện chất lượng cuộc sống. Khi có dấu hiệu bất thường vùng hậu môn, bạn hãy chủ động liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và điều trị đúng cách.
