Danh sách các xét nghiệm liên quan đến gan phổ biến nhất

Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về một số xét nghiệm y khoa quan trọng và liên quan đến gan. Việc thực hiện các xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ đưa ra đánh giá chính xác về tình trạng sức khỏe của bạn.

Có nhiều xét nghiệm khác nhau có thể được sử dụng để kiểm tra sức khỏe của gan. Dưới đây là danh sách các xét nghiệm y khoa liên quan đến gan phổ biến nhất.

1. Xét nghiệm chức năng gan

1. ALT (Alanine Aminotransferase): ALT là một enzyme được tìm thấy chủ yếu trong gan. Khi gan bị tổn thương, ALT sẽ được giải phóng vào máu. Mức ALT cao có thể là dấu hiệu của tổn thương gan, chẳng hạn như viêm gan hoặc xơ gan.
2. AST (Aspartate Aminotransferase): AST là một enzyme khác cũng được tìm thấy chủ yếu trong gan. AST cũng được giải phóng vào máu khi gan bị tổn thương. Tuy nhiên, AST cũng được tìm thấy trong các mô khác, chẳng hạn như tim và cơ bắp. Do đó, mức AST cao có thể là dấu hiệu của tổn thương gan, nhưng nó cũng có thể là dấu hiệu của tổn thương tim hoặc cơ.
3. ALP (Alkaline Phosphatase): ALP là một enzyme được tìm thấy trong nhiều mô, bao gồm gan, xương và ruột. Mức ALP cao có thể là dấu hiệu của tổn thương gan, nhưng nó cũng có thể là dấu hiệu của bệnh xương hoặc bệnh đường ruột.
4. GGT (Gamma-Glutamyl Transferase): GGT là một enzyme được tìm thấy chủ yếu trong gan. GGT được giải phóng vào máu khi gan bị tổn thương. Mức GGT cao là một dấu hiệu đặc hiệu hơn của tổn thương gan so với ALT hoặc AST.
5. Bilirubin: Bilirubin là một chất được tạo ra khi gan phân hủy các tế bào hồng cầu cũ. Bilirubin thường được gan loại bỏ khỏi cơ thể và bài tiết qua phân. Mức bilirubin cao có thể là dấu hiệu của tổn thương gan hoặc tắc nghẽn đường mật.
6. Albumin: Albumin là một protein được tạo ra bởi gan. Albumin giúp duy trì cân bằng chất lỏng trong cơ thể và vận chuyển chất dinh dưỡng đến các tế bào. Mức albumin thấp có thể là dấu hiệu của tổn thương gan hoặc suy dinh dưỡng.
7. Total Protein: Protein tổng là một thước đo lượng protein trong máu. Mức protein tổng cao có thể là dấu hiệu của mất nước hoặc đa u tủy. Mức protein tổng thấp có thể là dấu hiệu của tổn thương gan hoặc suy dinh dưỡng.
8. INR (International Normalized Ratio): INR là một thước đo khả năng đông máu của máu. Mức INR cao có thể là dấu hiệu của tổn thương gan hoặc thiếu vitamin K.

2. Xét nghiệm viêm gan

1. Anti-HCV (Antibodies to Hepatitis C Virus): Anti-HCV là xét nghiệm tìm kiếm các kháng thể chống lại virus viêm gan C (HCV) trong máu. Kết quả dương tính cho thấy bạn đã từng bị nhiễm HCV hoặc đang bị nhiễm HCV.
2. HBsAg (Hepatitis B Surface Antigen): HBsAg là một kháng nguyên được tìm thấy trên bề mặt của virus viêm gan B (HBV). HBsAg dương tính cho thấy bạn đã bị nhiễm HBV hoặc đang bị nhiễm HBV.
3. Anti-HBs (Antibodies to Hepatitis B Surface Antigen): Anti-HBs là các kháng thể chống lại HBsAg. Anti-HBs dương tính cho thấy bạn đã được tiêm phòng viêm gan B và đã phát triển khả năng miễn dịch chống lại virus.
4. Anti-HBc (Antibodies to Hepatitis B Core Antigen): Anti-HBc là các kháng thể chống lại HBcAg, một kháng nguyên được tìm thấy bên trong virus HBV. Anti-HBc dương tính cho thấy bạn đã từng bị nhiễm HBV, nhưng hiện tại bạn có thể không còn bị nhiễm nữa.
5. HAV IgM (Antibodies to Hepatitis A Virus): HAV IgM là các kháng thể IgM chống lại virus viêm gan A (HAV). HAV IgM dương tính cho thấy bạn đang bị nhiễm HAV.
6. Anti-HDV (Antibodies to Hepatitis D Virus): Anti-HDV là các kháng thể chống lại virus viêm gan D (HDV). Anti-HDV dương tính cho thấy bạn đã từng bị nhiễm HDV hoặc đang bị nhiễm HDV.
7. HCV RNA (Hepatitis C Virus RNA): HCV RNA là xét nghiệm tìm kiếm RNA của virus viêm gan C (HCV) trong máu. HCV RNA dương tính cho thấy bạn đang bị nhiễm HCV.
8. HBV DNA (Hepatitis B Virus DNA): HBV DNA là xét nghiệm tìm kiếm DNA của virus viêm gan B (HBV) trong máu. HBV DNA dương tính cho thấy bạn đang bị nhiễm HBV.

3. Xét nghiệm tìm dấu ấn ung thư gan

1. AFP (Alpha-Fetoprotein): AFP là một loại protein được sản xuất bởi các tế bào gan và túi ối trong thai kỳ. Sau khi sinh, nồng độ AFP trong máu thường rất thấp. Tuy nhiên, nồng độ AFP có thể tăng cao ở những người bị một số bệnh lý, bao gồm ung thư gan, ung thư ruột kết, ung thư buồng trứng và ung thư tuyến giáp.
2. CEA (Carcinoembryonic Antigen): CEA là một loại protein được sản xuất bởi các tế bào ung thư. Nồng độ CEA trong máu thường rất thấp ở người bình thường. Tuy nhiên, nồng độ CEA có thể tăng cao ở những người bị ung thư đại trực tràng, ung thư phổi, ung thư tuyến tụy và ung thư gan.

Xét nghiệm AFP và CEA thường được sử dụng để sàng lọc ung thư gan ở những người có nguy cơ cao mắc bệnh, chẳng hạn như những người có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư gan, những người bị viêm gan B hoặc C mãn tính và những người hút thuốc lá. Xét nghiệm AFP và CEA cũng có thể được sử dụng để theo dõi hiệu quả của việc điều trị ung thư gan.

4. Xét nghiệm đánh giá tiềm năng tổn thương gan từ thuốc và hóa chất

1. APAP (Acetaminophen) levels: APAP là một loại thuốc giảm đau không kê đơn được sử dụng để điều trị đau đầu, đau răng và sốt. APAP cũng được sử dụng trong một số loại thuốc không kê đơn khác, chẳng hạn như thuốc ho và thuốc cảm lạnh. APAP có thể gây tổn thương gan nếu uống quá nhiều. Xét nghiệm APAP levels được sử dụng để đo lượng APAP trong máu. Mức APAP cao có thể là dấu hiệu của quá liều APAP.
2. Drug-induced liver injury markers: Đây là các xét nghiệm được sử dụng để phát hiện tổn thương gan do thuốc gây ra. Các xét nghiệm này bao gồm: ALT, AST, Bilirubin và Albumin.

5. Xét nghiệm gen liên quan đến bệnh gan di truyền

1. HFE gene mutation testing: Đây là xét nghiệm được sử dụng để xác định xem một người có mang đột biến gen HFE hay không. Đột biến gen HFE là một trong những nguyên nhân gây bệnh thừa sắt gan. Bệnh thừa sắt gan là một tình trạng bệnh lý trong đó cơ thể tích tụ quá nhiều sắt trong gan. Sắt dư thừa có thể gây tổn thương gan và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm xơ gan và ung thư gan.
2. Alpha-1 antitrypsin gene testing: Đây là xét nghiệm được sử dụng để xác định xem một người có mang đột biến gen alpha-1 antitrypsin hay không. Đột biến gen alpha-1 antitrypsin là một trong những nguyên nhân gây bệnh alpha-1 antitrypsin deficiency. Bệnh alpha-1 antitrypsin deficiency là một tình trạng bệnh lý trong đó cơ thể không sản xuất đủ protein alpha-1 antitrypsin. Protein alpha-1 antitrypsin là một chất có tác dụng bảo vệ phổi khỏi các tác hại của các chất độc hại. Thiếu hụt protein alpha-1 antitrypsin có thể gây tổn thương phổi và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và xơ phổi.

6. Xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh

• Siêu âm gan: Siêu âm gan là một phương pháp sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh của gan. Đây là một phương pháp xét nghiệm không xâm lấn, an toàn và không gây đau. Siêu âm gan thường được sử dụng để chẩn đoán các bệnh lý về gan, chẳng hạn như viêm gan, xơ gan và ung thư gan.
• CT scan gan: CT scan gan là một phương pháp sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh của gan. CT scan gan là một phương pháp xét nghiệm xâm lấn hơn so với siêu âm gan, nhưng nó có thể cung cấp hình ảnh chi tiết hơn. CT scan gan thường được sử dụng để chẩn đoán các bệnh lý về gan ở giai đoạn sớm.
• MRI gan: MRI gan là một phương pháp sử dụng từ trường và sóng radio để tạo ra hình ảnh của gan. MRI gan là một phương pháp xét nghiệm không xâm lấn và an toàn, nhưng nó đắt hơn so với siêu âm gan và CT scan gan. MRI gan thường được sử dụng để chẩn đoán các bệnh lý về gan ở giai đoạn sớm, chẳng hạn như ung thư gan.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các xét nghiệm liên quan đến gan, vui lòng tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để được giải đáp cụ thể.

Lưu ý rằng việc sử dụng các xét nghiệm sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của bệnh nhân và suy luận của bác sĩ.

7. Lời kết

Trên đây là một số xét nghiệm y khoa quan trọng liên quan đến gan. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh gan, chẳng hạn như vàng da, vàng mắt, mệt mỏi, chán ăn, đau bụng, buồn nôn và nôn, bạn nên đi khám bác sĩ để được xét nghiệm.

Các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo chúng ta nên khám sức khỏe tổng quát hoặc xét nghiệm tổng quát định kỳ 6 tháng/ lần. Xét nghiệm định kỳ là một phần quan trọng của chăm sóc sức khỏe tổng thể. Nó giúp phát hiện sớm các bệnh lý, điều trị kịp thời và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Nguồn: Phòng khám chuyên khoa Gan Tâm Đức