Cuộc chiến chống lại HIV/AIDS từ lâu đã là một thách thức lớn đối với y học thế giới. Dù nhiều năm qua, các nhà khoa học đã không ngừng nghiên cứu để phát triển vaccine, nhưng những kết quả đạt được còn hạn chế. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Bỉ mang lại hy vọng lớn với việc ứng dụng công nghệ mRNA vào phát triển vaccine phòng chống HIV/AIDS, mở ra hướng đi đầy triển vọng.
Một nhóm các nhà khoa học từ Đại học Tự do Brussels (VUB), Bệnh viện Đại học Brussels (UZ Brussel) và Đại học Ghent (UGent) đã công bố nghiên cứu mang tính đột phá. Họ đã thành công trong việc phát triển một loại vaccine mRNA với khả năng kích thích hệ miễn dịch để chống lại virus HIV, mở ra hy vọng mới trong hành trình kiểm soát căn bệnh thế kỷ này.
Vaccine mRNA HIV sử dụng công nghệ tương tự loại vaccine từng thành công trong phòng ngừa Covid-19, nhưng được cải tiến để phù hợp với đặc điểm của virus HIV. Điểm đặc biệt của loại vaccine này nằm ở việc “đóng gói” mRNA trong các hạt nano lipid. Các hạt nano này không chỉ bảo vệ mRNA khỏi bị phân hủy mà còn giúp tăng cường hiệu quả kích thích hệ miễn dịch, đặc biệt ở đường ruột – nơi virus HIV thường trú ẩn và nhân lên. Theo Giáo sư Aerts từ Đại học VUB, các hạt nano lipid còn mang tín hiệu bổ sung, giúp hệ miễn dịch phản ứng mạnh mẽ hơn, nâng cao hiệu quả của vaccine.
Đặc biệt, vaccine này đã chứng minh khả năng kích hoạt tế bào CD8+ T – một loại tế bào miễn dịch có vai trò tiêu diệt các tế bào bị nhiễm HIV. Tiến sĩ Sabine den Roover cũng từ Đại học VUB nhận định rằng đây là bước tiến quan trọng, bởi trước đây, việc kích hoạt loại tế bào này gặp nhiều hạn chế. Không chỉ dừng lại ở việc kích thích hệ miễn dịch trong máu, vaccine còn tác động đến đường ruột, mở rộng phạm vi bảo vệ.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất trong việc phát triển vaccine HIV vẫn là khả năng đột biến cao của virus. Dù vậy, với sự linh hoạt của công nghệ mRNA, các nhà khoa học tin rằng họ có thể nhanh chóng điều chỉnh vaccine để phù hợp với các biến thể virus mới. Song song đó, phương pháp dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) cũng tiếp tục được ứng dụng rộng rãi, với nghiên cứu mới cho thấy việc tiêm PrEP mỗi 6 tháng đủ để bảo vệ hiệu quả.
Dù còn cần nhiều thử nghiệm lâm sàng trên quy mô lớn để kiểm chứng, những kết quả nghiên cứu ban đầu mang lại hy vọng to lớn cho cộng đồng quốc tế. Vaccine mRNA HIV không chỉ đánh dấu bước tiến lớn trong nghiên cứu y học mà còn thắp lên niềm tin về một tương lai không còn HIV/AIDS. Với sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và nỗ lực không ngừng nghỉ, nhân loại có thể hướng tới mục tiêu loại bỏ căn bệnh thế kỷ trong tương lai gần.
Nguồn tham khảo:
- Thông tin từ nghiên cứu của Đại học Tự do Brussels (VUB), Bệnh viện Đại học Brussels (UZ Brussel) và Đại học Ghent (UGent).
