Sốt xuất huyết nguy hiểm như thế nào? Triệu chứng từng giai đoạn

Sốt xuất huyết Dengue là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất, gây ra bởi virus Dengue và lây lan qua muỗi Aedes aegypti. Bệnh có thể diễn biến phức tạp và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Việc nhận biết các triệu chứng của sốt xuất huyết qua từng giai đoạn là cực kỳ quan trọng để có thể can thiệp kịp thời và ngăn ngừa biến chứng. Quý vị hãy cùng Medi Health Care tìm hiểu mức độ nguy hiểm của căn bệnh này và các dấu hiệu nhận biết ở mỗi giai đoạn trong bài viết dưới đây.

1. Biến chứng và sự nguy hiểm của sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết Dengue là một bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây ra và lây lan qua muỗi Aedes aegypti (thường gọi là muỗi vằn). Bệnh thường trải qua ba giai đoạn chính: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm, giai đoạn hồi phục và có thể diễn biến từ nhẹ đến nặng với nhiều biến chứng nguy hiểm.

– Giai đoạn sốt:

Trong giai đoạn đầu này, người bệnh thường có triệu chứng sốt cao đột ngột, đau đầu, đau mỏi cơ và khớp, và xuất huyết nhẹ dưới da. Tuy nhiên, giai đoạn này thường không gây nguy hiểm đáng kể nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách.

– Giai đoạn nguy hiểm:

Giai đoạn nguy hiểm thường xuất hiện từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh và có thể xảy ra ngay cả khi bệnh nhân đã giảm sốt. Đây là giai đoạn quan trọng nhất, vì nhiều biến chứng nguy hiểm có thể xuất hiện:

• Sốc giảm thể tích tuần hoàn: Do hiện tượng thoát huyết tương qua thành mạch, lượng máu trong tuần hoàn giảm đáng kể, dẫn đến tình trạng sốc với các triệu chứng như mạch nhanh, huyết áp tụt, da lạnh và ẩm, và suy tuần hoàn.
• Rối loạn đông máu: Xuất huyết nghiêm trọng có thể xảy ra, bao gồm xuất huyết dưới da, xuất huyết nội tạng và xuất huyết tiêu hóa. Việc sử dụng các thuốc kháng viêm như aspirin hoặc ibuprofen có thể làm tình trạng xuất huyết nặng thêm, gây nguy cơ tử vong cao.
• Suy tạng: Bệnh nhân có thể trải qua suy gan, suy thận, viêm cơ tim, hoặc viêm não, dẫn đến rối loạn chức năng của các cơ quan quan trọng. Suy tạng là biến chứng nghiêm trọng nhất và có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

– Giai đoạn hồi phục:

Sau khi vượt qua giai đoạn nguy hiểm, bệnh nhân sẽ bước vào giai đoạn hồi phục. Tuy nhiên, quá trình hồi phục có thể kéo dài và người bệnh cần được theo dõi chặt chẽ. Các triệu chứng thường gặp trong giai đoạn này bao gồm:

• Mệt mỏi: Cơ thể cần thời gian để phục hồi sau một đợt bệnh nặng.
• Yếu cơ: Các cơ bắp bị suy yếu do bệnh tật.
• Chán ăn: Việc ăn uống có thể khó khăn trong thời gian đầu.
• Rối loạn tiêu hóa: Có thể xuất hiện tình trạng tiêu chảy hoặc táo bón.

2. Yếu tố nguy cơ tăng nặng

Sốt xuất huyết Dengue có thể diễn biến nghiêm trọng hơn ở một số nhóm người do các yếu tố nguy cơ đặc thù. Những yếu tố này bao gồm:

• Tuổi: Trẻ em và người cao tuổi là hai nhóm có nguy cơ cao hơn khi mắc sốt xuất huyết. Ở trẻ em, hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ, dẫn đến khả năng chống chọi với virus yếu hơn. Người cao tuổi thường có hệ miễn dịch suy giảm theo tuổi tác, dễ mắc các biến chứng nguy hiểm hơn.
• Tiền sử bệnh: Những người có tiền sử bệnh mãn tính như tiểu đường, bệnh tim mạch, hoặc suy giảm miễn dịch có nguy cơ mắc sốt xuất huyết nghiêm trọng hơn. Hệ miễn dịch bị tổn thương do các bệnh nền này có thể không đủ sức chống lại virus, dẫn đến khả năng tiến triển thành bệnh nặng cao hơn.
• Mắc bệnh lần hai: Người đã từng mắc sốt xuất huyết có nguy cơ cao bị bệnh nặng hơn khi nhiễm lại một chủng virus Dengue khác. Hiện tượng này được gọi là “phản ứng miễn dịch thứ cấp” và có thể dẫn đến tình trạng bệnh nặng hơn do hệ miễn dịch phản ứng quá mức.
• Bệnh nền khác: Những người mắc các bệnh nền như tăng huyết áp, viêm khớp, bệnh lý gan mãn tính, hoặc những người thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau và kháng viêm cũng có nguy cơ cao gặp phải các biến chứng nặng. Các bệnh nền này có thể làm suy giảm sức đề kháng của cơ thể và gây khó khăn trong việc quản lý các triệu chứng và biến chứng của sốt xuất huyết.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng của sốt xuất huyết cũng như các biến chứng có thể xảy ra là rất quan trọng để ngăn ngừa tình trạng bệnh trở nặng và giảm thiểu nguy cơ tử vong. Sự hiểu biết về các yếu tố nguy cơ giúp người bệnh và gia đình có thể nhận diện sớm các dấu hiệu bất thường, tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời và tuân thủ các biện pháp điều trị một cách nghiêm túc. Điều này không chỉ bảo vệ sức khỏe của người bệnh mà còn góp phần ngăn ngừa các di chứng lâu dài và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

3. Triệu chứng của sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết Dengue là một bệnh truyền nhiễm với biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, tùy thuộc vào giai đoạn bệnh và cơ địa của từng bệnh nhân. Các triệu chứng của bệnh thường xuất hiện đột ngột và có thể phát triển nhanh chóng từ nhẹ đến nặng.

– Triệu chứng giai đoạn đầu:

• Sốt cao đột ngột: Bệnh nhân thường bắt đầu với sốt cao, có thể lên đến 39-40 độ C, kéo dài từ 2 đến 7 ngày. Cơn sốt thường không đáp ứng tốt với thuốc hạ sốt thông thường.
• Nhức đầu: Bệnh nhân cảm thấy đau đầu dữ dội, thường tập trung ở vùng trán hoặc sau mắt.
• Đau cơ và khớp: Cơn đau thường lan tỏa, đặc biệt là ở các khớp và cơ, khiến bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, yếu đuối.
• Xuất huyết dưới da: Bệnh nhân có thể xuất hiện các chấm đỏ nhỏ dưới da, thường gặp ở tay, chân, ngực hoặc lưng. Đây là dấu hiệu của xuất huyết mao mạch.
• Chảy máu chân răng, chảy máu mũi: Một số bệnh nhân có thể thấy máu chảy từ chân răng hoặc mũi, đặc biệt là khi đánh răng hoặc xì mũi.

– Triệu chứng trong giai đoạn nguy hiểm:

• Đau bụng dữ dội: Bệnh nhân có thể cảm thấy đau bụng nghiêm trọng, nhất là ở vùng gan, do viêm và sưng gan.
• Buồn nôn và nôn: Triệu chứng này thường xuất hiện khi bệnh tiến triển nặng hơn, có thể kèm theo mất nước và suy dinh dưỡng.
• Suy hô hấp do tràn dịch màng phổi: Trong một số trường hợp, dịch có thể tích tụ trong khoang màng phổi, gây khó thở, thở dốc, và suy hô hấp.
• Nổi ban đỏ: Một số bệnh nhân có thể phát ban đỏ trên da, giống như ban sốt phát ban, thường xuất hiện sau khi sốt giảm.

– Triệu chứng khác:

• Mệt mỏi: Tình trạng mệt mỏi và suy nhược cơ thể là biểu hiện thường gặp do cơ thể phải chống chọi với nhiễm trùng và xuất huyết.
• Chấm xuất huyết trên niêm mạc: Xuất huyết niêm mạc có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể, bao gồm cả trong miệng và mắt.

Việc phát hiện sớm các triệu chứng này và chẩn đoán chính xác là cực kỳ quan trọng để ngăn ngừa bệnh diễn biến xấu. Khi có các dấu hiệu nghi ngờ, bệnh nhân cần được đưa đến cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị kịp thời, tránh tình trạng tự ý điều trị tại nhà có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.

4. Phòng ngừa sốt xuất huyết

Phòng ngừa sốt xuất huyết Dengue tập trung vào việc kiểm soát và hạn chế sự sinh sôi của vector truyền bệnh – muỗi Aedes aegypti, cùng với việc bảo vệ cá nhân tránh bị muỗi đốt. Các biện pháp cụ thể bao gồm:

– Loại bỏ nơi trú ẩn và sinh sản của muỗi:

• Xử lý nước đọng: Muỗi Aedes aegypti thường sinh sản ở các khu vực nước đọng như chậu cây, lốp xe, bể chứa nước, bình hoa, chai lọ, và các dụng cụ chứa nước khác. Cần đảm bảo các vật dụng này được đậy kín hoặc loại bỏ nước thường xuyên để ngăn chặn muỗi đẻ trứng.
• Vệ sinh môi trường: Dọn dẹp các khu vực tối tăm, ẩm thấp trong và xung quanh nhà, bao gồm việc loại bỏ các vật dụng không cần thiết có khả năng chứa nước, như vỏ lon, chai lọ, hoặc đồ phế thải.
• Sử dụng hóa chất diệt muỗi: Phun thuốc diệt côn trùng định kỳ ở những khu vực có nguy cơ cao hoặc xuất hiện nhiều muỗi. Cần lưu ý sử dụng các sản phẩm diệt muỗi đã được cơ quan y tế kiểm định và khuyến cáo.

– Bảo vệ cá nhân:

• Sử dụng màn chống muỗi: Dùng màn khi ngủ, kể cả ban ngày, để tránh muỗi đốt. Đặc biệt quan trọng đối với trẻ em và người già – những đối tượng dễ bị tác động nặng nề bởi sốt xuất huyết.
• Sử dụng các sản phẩm chống muỗi: Bôi kem hoặc xịt thuốc chống muỗi lên da và quần áo, đặc biệt là khi hoạt động ngoài trời. Có thể sử dụng các loại kem chống muỗi chứa DEET, picaridin hoặc dầu chanh bạch đàn.
• Mặc quần áo dài tay: Che kín da khi ở ngoài trời, nhất là vào buổi sáng sớm và chiều tối, thời điểm muỗi Aedes aegypti hoạt động mạnh.

Hiện nay, chưa có vaccine phòng ngừa và thuốc đặc trị cho sốt xuất huyết Dengue. Do đó, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng để giảm thiểu nguy cơ lây lan và bùng phát dịch bệnh. Phòng ngừa không chỉ là trách nhiệm của cá nhân mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

5. Lời kết

Sốt xuất huyết Dengue là một bệnh lý có thể gây ra những biến chứng nặng nề và đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng và nguy hiểm của bệnh ở từng giai đoạn giúp chúng ta nhận biết và xử lý kịp thời, đồng thời thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Việc này không chỉ bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần phòng ngừa sự lan rộng của dịch bệnh trong cộng đồng.