Adenovirus là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở người và động vật gây nhiễm trùng đường hô hấp hoặc viêm kết mạc, viêm niêm mạc mắt, tiêu chảy,… Việc có đầy đủ thông tin sẽ giúp chúng ta chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm để điều trị bệnh kịp thời.
1. Adenovirus là gì?
Adenovirus là các vi rút DNA được phân loại theo 3 chất kháng nguyên vỏ protein chính (hexon, penton và sợi). Có 7 loài adenovirus ở người (từ A đến G) và 57 tuýp huyết thanh. Các tuýp huyết thanh khác nhau liên quan đến các tình trạng bệnh lý khác nhau.
Theo nghiên cứu “Adenovirus (virus Adeno) được phân lập lần đầu năm 1953 từ các mảnh hạch hạnh nhân và tổ chức tuyến được cắt bỏ sau khi phẫu thuật.
Adenovirus có sức đề kháng tương đối bền vững. Virus có thể tồn tại và còn khả năng gây nhiễm ở 36 độ C trong 7 ngày, 22 độ C trong 14 ngày và 4 độ C trong 70 ngày. Virus bị mất độc lực nhanh và chết ở 56 độ C từ 3 đến 5 phút. Adeno virus được giữ lâu dài trong điều kiện đông khô hoặc đóng băng.
Đến nay, có khoảng trên 100 type, trong đó có 47 type gây bệnh ở người và khoảng 60 type gây bệnh ở động vật. Trong tổng số 47 type gây bệnh ở người có 1/3 số type đã được xác định là căn nguyên gây bệnh nhiễm trùng Adenovirus ở người, một vài type được cho là nguyên nhân gây ung thư thực nghiệm trên động vật. Đây là loại virus nguy hiểm gây ra bệnh ở cả người và động vật.
Ở người, từng type virus sẽ gây ra những bệnh khác nhau:
- Type 1-5, 7, 14 và 21 vừa gây bệnh viêm họng hạch vừa gây bệnh viêm kết mạc.
- Type 40 và 41 thường gây bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em.
- Các trường hợp mắc bệnh nặng thường do Adenovirus type 5, 8, 19 gây ra.
2. Adeno virus gây ra bệnh gì? Triệu chứng như thế nào?
Ai cũng có nguy cơ mắc bệnh do virus này gây ra, trong đó đối tượng trẻ em và người già có nguy cơ cao hơn. Khi nhiễm virus Adeno, người bệnh có nguy cơ mắc bệnh với các biểu hiện khác nhau:
- Viêm họng cấp: Thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ với các biểu hiện sốt, sưng họng, ho và chảy nước mũi.
- Viêm họng kết mạc: Có triệu chứng giống viêm họng nhưng kèm thêm viêm kết mạc thành dịch ở người trẻ tuổi và trẻ em. Bệnh lây qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp.
- Viêm cấp tính đường hô hấp: Biểu hiện bằng viêm họng, sốt, ho. Bệnh diễn biến cấp tính, khỏi nhanh sau 3-4 ngày, chủ yếu ở trẻ nhỏ.
- Viêm phổi: Chủ yếu người mắc bị nhiễm type 3 và 7, chiếm tỷ lệ 10% viêm phổi cấp ở trẻ nhỏ. Viêm phổi do Adenovirus có tỷ lệ tử vong 8-10%.
- Viêm kết mạc mắt (bệnh đau mắt đỏ thành dịch): Bệnh dễ dàng phát triển thành dịch biểu hiện viêm cấp tính kết giác mạc, dễ bị bội nhiễm nếu không can thiệp kịp thời.
- Bệnh viêm dạ dày – ruột: Biểu hiện viêm dạ dày và ruột cấp tính, virus được đào thải trong phân và là nguồn lây chủ yếu.
Ở Việt Nam, bệnh do virus Adeno lưu hành rộng rãi ở nhiều nơi trong cả nước. Bệnh thường xảy ra quanh năm. Trên thực tế có năm xảy ra dịch và tần số mắc bệnh thường tập trung vào những tháng xuân – hè nên rất dễ nhầm lẫn với bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus khác hoặc với bệnh sốt xuất huyết vào đầu mùa hè.
3. Phòng bệnh bằng cách nào?
Hiện nay, chưa có thuốc điều trị. Do đó, để hạn chế tình trạng của dịch bệnh, mỗi người dân nên chủ động có các phương pháp phòng bệnh cho người thân, cụ thể như sau:
Luôn đảm bảo có nguồn nước sạch đủ dùng cho sinh hoạt, nhất là trong mùa mưa lũ, cần sử dụng nguồn nước sạch đã được khử trùng.
Giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, không dùng chung khăn mặt và thường xuyên giặt khăn bằng xà phòng, phơi dưới ánh nắng.
Khi chăm sóc bệnh nhân nhiễm bệnh, không nên sử dụng chung đồ với người bệnh, nhất là khăn mặt và các đồ dùng có thể bị nhiễm nguồn lây bệnh của bệnh nhân như bát, thìa, cốc, chén, giường…
Thực hiện sát trùng các đồ dùng bệnh nhân trong giai đoạn mắc bệnh.
4. Xác định nhiễm virus bằng cách nào?
Xét nghiệm Adenovirus sử dụng dịch tiết ở đường hô hấp hoặc mẫu máu. Xét nghiệm Adenovirus được thực hiện bằng 02 phương pháp là test nhanh và test Realtime – PCR.
Việc phát hiện sớm virus Adeno sẽ giúp chẩn đoán và định hướng điều trị, kiểm soát nguy cơ các bệnh truyền nhiễm do virus này gây ra trong cộng đồng.
5. Xét nghiệm Adenovirus ở đâu?
Bạn có thể xét nghiệm Adenovirus tại đa số các bệnh viện trên toàn quốc. Tốt nhất, bạn nên gọi điện cho tổng đài bệnh viện trước khi đến để chắc chắn rằng bệnh viện có dịch vụ xét nghiệm Adenovirus.
Nếu bạn không có thời gian tới bệnh viện hoặc bạn không có thời gian chờ đợi để lấy mẫu, bạn cũng có thể sử dụng dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tại nhà của Medi Health Care tại TP.HCM, điều dưỡng viên sẽ tới tận nhà/ cơ quan để lấy mẫu xét nghiệm.
Tham khảo:
